Carolus Borromeus – Antwerpen
Jaren geleden kreeg ik de uiterst eervolle uitnodiging om een werk te schrijven voor Ensemble Polyfoon uit Antwerpen. Sowieso een stad met een enorme culturele traditie – ook in de muziek – en een plek waar ik al van jongs af aan graag kom. Een stad ook waar ik als Bredanaar maar ook als een Vermeeren (Vermeiren) ook een echte familiale band mee heb. Mijn roots zogezegd.
Polyfoon is een koor van grote kwaliteit en zij staan er om bekend zeer ambitieuze en grensverleggende projecten te doen. Deze keer op het thema van L’homme armé.
Mensen en oorlog dus en om die reden helaas synoniem en van alle tijden. Op zijn eigen verwrongen en cynisch dynamische manier is oorlog echter ook creatief en inspirerend. Een bourgondisch soldatenwijsje uit de Middeleeuwen was voor veel componisten dan ook het startpunt van een in de kerkelijke liturgie te gebruiken Missa L’homme armé – de gewapende man als stichtelijke of stichtende entiteit. Het ensemble Polyfoon dat zich vooral specialiseert in de uitvoering van meesters uit de Renaissance liet in 2004 een nieuwe Missa L’homme armé componeren door drie Belgische (Geert D’hollander, Alain De Ley en Bart Van Reyn) en twee Nederlandse componisten (Daan Manneke en Coen Vermeeren), ieder een misdeel.
De uitvoeringen waren ongekend goed en uitermate boeiend. Afgewisseld met ingrijpende en soms komische teksten gebracht door de Belgische acteur Warre Borgmans en opgesierd door indringende maar ook beeldschone foto’s van mensen in oorlogsgebieden leidde de verstilende muziek tot een werkelijk onvergetelijke ervaring. De ontketende acteur Warre Borgmans leefde zich op een sublieme manier uit in de rollen van de ontheemde soldaat, de oorlogszuchtige krijgsheer, het kleine jongetje dat met grote ogen de oorlog gadeslaat en de weemoedige poëet.
Promotie
September 2011 promoveerde Piet Swerts, docent muziekanalyse en compositie aan het Lemmensinstituut, magna cum laude als doctor in de kunsten aan de Faculteit voor Architectuur en Kunsten op het proefschrift “Imitatie en emulatie: het L’homme armé-corpus in heden en verleden als inspiratiebron voor een vernieuwde toonspraak”. Zijn hoofdstuk 6 is geheel gewijd aan de analyse van deze samengestelde mis op het L’homme armé-thema.
Een beetje thuiskomen, zoals ik al zei, want in de vroege jaren ’90 heb ik zelf met mijn jongenskoor opgetreden in de vermaarde ‘artiestenmis’ in de Carolus. Een onvergetelijke ervaring.